ΜΕΛΕΤΗ / Српски
Ανακαίνιση, συντήρηση και επανάχρηση του Πύργου Νεμπόισα

Ιστορία

 

Ο Πύργος Νεμπόισα χτίστηκε γύρω στα 1460, ακριβώς στην όχθη του ποταμού, για να προστατευτεί η είσοδος στην αποβάθρα του Δούναβη από τις επιθέσεις των Τούρκων.

 

Κατά την ταραχώδη ιστορία του Βελιγραδίου, ο Πύργος Νεμπόισα είχε καταστραφεί αρκετές φορές και ξαναχτιζόταν. Όταν δεν είχε σημαντική αξία πλέον η αποβάθρα του Δούναβη και όταν έριξαν χώμα πάνω της, οι Τούρκοι μετέτρεψαν τον Πύργο στην πιο ξακουστή φυλακή του Κάστρου Βελιγραδίου. Λόγω του ρόλου αυτού, αυτός ο Πύργος γίνεται ένα από τα σκοτεινά σύμβολα Βελιγραδίου.

 

Ο πιο διάσημος αιχμάλωτος του Πύργου υπήρξε μεγάλος Έλληνας επαναστάτης Ρήγας Φεραίος, ο οποίος και εκτελέστηκε σ΄αυτήν το 1798. Εκτός απ΄αυτόν, εδώ έχασε τη ζωή του και ο μητροπολίτης ο Μεθόδιος, που δολοφονήθηκε το 1800. Λίγα χρόνια αργότερα, φυλακίστηκε στον Πύργο και ο Γιέβρεμ Ομπρένοβιτς, ο αδερφός του βασιλιά Μίλος και πρώτος Σέρβος δήμαρχος Βελιγραδίου.

 

Ο Πύργος Νεμπόισα είχε καταστραφεί αρκετές φορές, μετά είχε αναστηλωθεί και ανακαινιστεί, και η τελευταία αποκατάσταση ήταν το 1963.

 

ΜΕΛΕΤΗ

 

Η μελέτη της ανακαίνισης, συντήρησης και επαναχρήσεως του Πύργου Νεμπόισα αποτελεί την πιο απαιτητική και μακροσκελή μελέτη στον τομέα διατήρησης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς στη Σερβία.

 

Ο Πύργος Νεμπόισα, μνημείο εξαιρετικής πολιτιστικής και ιστορικής σημασίας, πριν από πολύ καιρό έχασε τις λειτουργίες και τη χρήσιμη αξία του, που είχε τους προηγούμενους αιώνες. Παρέμενε άδειος και κλειστός για το κοινό και αποτελούσε μόνο ένα τεκμήριο κάποιας εποχής του παρελθόντος.

 

Η ανακαίνιση και η επαναχρήση του, η προσαρμογή του στις σύγχρονες συνθήκες με την παράλληλη διατήρηση της αυθεντικότητας του Πύργου, αποτελεί την πρωτοποριακή ενέργεια σ΄αυτόν το χώρο. Η αποκατάσταση του κτηρίου, τα έργα προστασίας του από πλημμύρες και υπόγεια νερά, και ταυτόχρονα να εξευγενίσει κανείς το χώρο και να το προσαρμόσει με την πολιτιστική ζωή Βελιγραδίου, υπήρξε μία μεγάλη πρόκληση και ένας δύσκολος στόχος. Αυτό το είδος επέμβασης στα πολιτιστικά μνημεία αποτελεί ένα πολύ αξιόλογο έργο, το πρώτο αυτού του είδους στη Σερβία.

 

Η ολοκλήρωση των έργων και η επιτυχημένη υλοποίηση της μεγάλης και αρκετά απαιτητικής μελέτης αυτής αποδεικνύει ότι είναι δυνατό να προστεθεί μέσα στο μνημείο το περιεχόμενο, και ταυτόχρονα να μην αλλοιωθεί το ίδιο, που θα διατηρήσει την αυθεντικότητά του.

 

Χάρη στην συγχρηματοδότηση της Ελληνικής Δημοκρατίας ανακαινίστηκαν ο Πύργος, το Παραλιακό τείχος και η Υδάτινη πύλη. Το ποσό που δόθηκε για έργα στον Πύργο Νεμπόισα είναι περίπου 190.000.000 δηνάρια, από τα οποία η επιδότηση της Ελλάδας είναι 1.340.800 ευρώ, ενώ από τον προ΄υ’πολογισμό του Δήμου δόθηκε το ποσό γύρω στα 42 εκατομμύρια δηνάρια, και η Δημόσια Εταιρεία „Beogradska tvrđava“ επένδυσε περίπου 24 εκατομμύρια δηνάρια.

 

Τα έργα αποκατάσταης του κτηρίου ξεκίνησαν τον Ιούνιο 2009, και ολοκληρώθηκαν το Μάιο 2010.

 

Τελείωσαν τα έργα συντήρησης και ανακαίνισης στον Πύργο, Παραλιακό τείχος και Υδάτινη πύλη. Την μελετητική τεκμηρίωση την έκαναν πλήρως το Κρατικό Ινστιτούτο για την προστασία των πολιτιστικών μνημείων και η Αρχιτεκτονική Σχολή Βελιγραδίου, με τις εξυπηρετήσεις του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου САНУ. Ο εργολάβος είναι „Кото“ από το Βελιγράδι.

 

Υλοποίηση της μελέτης:

Δημόσια Εταιρεία „Beogradska tvrđava“

 

Σχεδιαστές:

Τα έργα συντήρησης – Κρατικό ινστιτούτο για την προστασία των πολιτιστικών μνημείων:

Καθηγητής Γκόρντανα Σίμιτς, αρχιτέκτων μηχανικός

Σβετλάνα Βουκαντίνοβιτς , αρχιτέκτων μηχανικός

 

Αρχιτεκτονική Σχολή Βελιγραδίου:

Καθηγητής Διδάκτορας Βλάντιμιρ Μάκο, κοσμήτορας

Ντέγιαν Μίλικοβιτς, Αναπληρωτής καθηγητής

Καθηγητής Διδάκτορας Μίλαν Γκλίσιτς

Καθηγητής Μπράνκο Πάβιτς

Γιόβαν Μίτροβιτς, αρχιτέκτων μηχανικός

Καθηγητής Λίντιγια Τζόκιτς

Νέμποισα Ντίνιτς, μηχανικός

Ράντοσλαβ Γκάλιτς, μηχανικός

 

Έκθεση – Ιστορικό μουσείο της Σερβίας:

Διδάκτορας Άνα Στόλιτς

Διδάκτορας Τζόρτζε Κόστιτς

Διδάκτορας Βλάντιμιρ Γιοβάνοβιτς

Διδάκτορας Μάρκο Πόποβιτς

 

Έκθεση (Ελλάδα):

Καθηγητής Νίκος Ζίας

Διδάκτορας Αναστασία Τούρτα

Νίκος Βρανίκας, αρχιτέκτων μηχανικός

Μάντι Κόλιο, αρχαιολόγος

Δημήτριος Κοντογεώργης, ιστορικός

 

Προγραμματικό συμβούλιο:

Διδάκτορας Γκόγικο Σούμποτιτς, ακαδημαί΄κός, πρόεδρος του

Προγραμματικού συμβουλίου

Διδάκτορας Μάρκο Πόποβιτς

Μαρίνα Άντριτς, ιστορικός της τέχνης

Καθηγητηής Γεώργιος Καραδέδος

Διδάκτορας Ευαγγελία Χατζιτρύφωνος

 

Εργολάβος:

„КОТО“, Βελιγράδι

 

Εποπτεία:

Ινστιτούτο συγκοινωνίας ЦИП

Κρατικό Ίδρυμα για την προστασία των πολιτιστικών μνημείων

Αρχαιολογικό Ινστιτούτο